مقایسه درصد و اجزای اسانس برگ و گل تازه نعنا دشتی (mentha spicata l.) کشت شده در مناطق حمیدیه و شوشتر در زمان های مختلف برداشت

نعنا دشتی (mentha spicata l.) یکی از مهم ترین گیاهان دارویی خانواده نعنا می باشد که به­دلیل خواص دارویی ارزشمند کاربرد زیادی در صنایع غذایی، آرایشی-بهداشتی و داروسازی دارد. در این تحقیق تغییرات درصد و اجزای اسانس نعنادشتی کشت شده در مناطق حمیدیه و شوشتر طی پنج ماه از سال 1390 در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی بررسی گردید. نمونه های برگ تازه در اواسط ماه های اردیبهشت، تیر، مرداد، شهریور و مهر و نمونه های گل تازه در اواسط ماه های تیر، مرداد و شهریور برداشت شدند. نمونه ها به­وسیله کلونجر و به روش تقطیر با آب اسانس گیری شدند و اجزای اسانس با دستگاه gc و gc-ms آنالیز شدند. نتایج نشان داد که زمان برداشت گیاه اثر معنی داری بر درصد اسانس برگ و گل تازه در هر دو منطقه داشت. بیشترین درصد اسانس برگ (74/0%) و گل تازه (84/2%) در منطقه حمیدیه به­ترتیب در ماه های تیر و مرداد و در منطقه شوشتر در ماه مرداد (به­ترتیب 98/0% و 07/2%) ثبت گردید. کمترین درصد اسانس برگ تازه در هر دو منطقه در اردیبهشت (26/0 و 42/0% به ترتیب در منطقه حمیدیه و شوشتر) و گل تازه در تیر (52/1 و 64/1% به ترتیب در منطقه حمیدیه و شوشتر) مشاهده شد. بیشترین (60/69%) و کمترین (92/51%) مقدار کاروون برگ تازه حمیدیه به ترتیب در ماه های مهر و اردیبهشت و بیشترین (80/63%) و کمترین (33/53%) مقدار کاروون گل تازه به ترتیب در ماه های شهریور و مرداد ثبت گردید. در نمونه های شوشتر، حداکثر مقدار کاروون برگ (03/64%) و گل تازه (95/58%) به ترتیب در ماه های تیر و مرداد و حداقل مقدار آن در شهریور (34/60 و 26/54% به ترتیب در برگ و گل) به­دست آمد. بیشترین مقدار لیمونن برگ (30/23%) و گل تازه (87/30%) حمیدیه به ترتیب در ماه های تیر و مرداد و بیشترین مقدار در برگ (99/20%) و گل (52/28%) شوشتر به ترتیب در ماه های مرداد و شهریور مشاهده شدند.